Nhận định, soi kèo Bologna vs Napoli, 01h45 ngày 8/4: Tiếp đà thăng hoa

Lê Hoàng Uyên Vy

ESP Captital (Early stage partner), là một quỹ chuyên đầu tư vào các startup công nghệ tại Việt Nam hiện nay. Điểm đặc biệt của quỹ đầu tư này là họ đầu tư vào startup ngay từ giai đoạn ban đầu thành lập công ty.

Đáng chú ý điều hành ESP Capital tại Việt Nam là một cô gái rất xinh đẹp và nổi tiếng trong giới startup công nghệ. Cô gái này nằm trong danh sách 30 gương mặt trẻ của Forbes U30 tại Việt Nam và châu Á, từng giữ vai trò giám đốc trang thương mại điện tử Adayroi của Vingroup, Lê Hoàng Uyên Vy.

Dưới sự điều hành của Lê Hoàng Uyên Vy, ESP Capital đã giúp cho nhiều startup trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam đã khởi đầu thành công, có thể kể đến như Wefit, Elsa, Lusxtay, Ecomobi, Uiza, Jobsgo và MindX. Ngoài ra, cô cũng đang đầu tư vào một startup liên quan đến công nghệ VR có tên gọi Xtreme Studio, trong đó có sản phẩm nổi tiếng là game thực tế ảo Top of Vietnam, chinh phục toà nhà cao nhất Việt Nam Landmark 81 ra mắt vào tháng 5/2019 vừa qua.

Lê Hoàng Uyên Vy cho biết, sở dĩ cô và ESP Capital chọn đầu tư vào giai đoạn đầu của startup công nghệ bởi lúc này cô nhận thấy rằng, ở Việt Nam có tới 3000 – 4000 startup công nghệ cần huy động vốn ngay giai đoạn ban đầu, tuy nhiên lại có rất ít quỹ đầu tư hỗ trợ cho họ lúc này. Đa số các quỹ đầu tư nước ngoài vào Việt Nam cũng chọn giai đoạn A, B  (giai đoạn công ty bắt đầu mở rộng và tăng trưởng nhanh).

Là những người khởi nghiệp từ những năm 2010, đã từng xây dựng công ty và rời khỏi khi nó thành công, Lê Hoàng Uyên Vy và những người sáng lập ra ESP Capital nhận thấy rằng họ có sứ mệnh giúp đỡ cho các startup thế hệ mới sau này. Mặc dù, theo cô, đây là giai đoạn theo cô rất rủi ro, khi startup mới hình thành từ ý tưởng, nói chung là vẫn còn mơ hồ. Tuy nhiên, cô và ESP Capital chấp nhận đồng hành cùng họ để góp phần tạo nên các startup công nghệ thành công cho Việt Nam.

Theo Lê Hoàng Uyên Vy, để startup công nghệ thành công trong thời gian hiện nay, điều đầu tiên họ phải kiên nhẫn và phải làm rất nhiều. Có thể làm sai và sai nhiều, nhưng từ cái sai nhiều đó sẽ rút ra được bài học và kinh nghiệm để chọn ra được con đường đi đúng. Bên cạnh đó, startup công nghệ cần nhìn vào bức tranh lớn, không nên giới hạn chỉ trong phạm vi Việt Nam, cần mở rộng ra thị trường Đông Nam Á. Tuy nhiên, trước hết phải chinh phục được thị trường trong nước đã sau đó sẽ tiến ra thế giới.

Nguyễn Mạnh Dũng, Giám đốc quỹ đầu tư mạo hiểm CyberAgent Việt Nam

Anh Nguyễn Mạnh Dũng

Anh Nguyễn Mạnh Dũng, hay giới startup công nghệ còn gọi là Shark Dũng khi anh đang ngồi trên ghế nóng chương trình Shark Tank, một chương trình truyền hình về khởi nghiệp.

Là người đại diện cho quỹ CyberAgent tại Việt Nam, anh đã kết nối và kêu gọi đầu tư cho rất nhiều startup công nghệ trong nước, anh được coi là “người đỡ đầu” cho các startup công nghệ thành công hiện nay như Tiki, Nhacuatui, Vicare, Jupviec, Vexere, CleverAds, Luxstay, Vatgia, Batdongsan, Bảo Kim, Foody…

Anh Nguyễn Mạnh Dũng cho biết, CyberAgent là một quỹ đầu tư mạo hiểm thuộc một tập đoàn công nghệ của Nhật, cho nên ngay từ đầu họ ưu tiên đầu tư vào startup thuộc lĩnh vực công nghệ. Đến cuối năm 2007 đến đầu năm 2008 họ quyết định mở rộng ra thị trường Đông Nam Á ngoài Nhật và Việt Nam là điểm đến đầu tiên của họ. Tại Việt Nam họ gặp anh và xem như đây là một cái duyên để anh bước vào lĩnh vực này.

Đến nay CyberAgent đã đầu tư khoảng 60 công ty tại thị trường Đông Nam Á, trong đó Việt Nam chiếm một nửa trong số đó. Bên cạnh hỗ trợ về tài chính cho các công ty khởi nghiệp công nghệ, CyberAgent còn tư vấn chiến lược, cũng như sản phẩm, kết nối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước…để giúp startup ngày càng phát triển hơn.

Theo anh Nguyễn Mạnh Dũng, ngay từ ban đầu khi tiến hành đi tìm kiếm và kết nối startup công nghệ để đầu tư anh đã gặp rất nhiều khó khăn. Bởi lúc CyberAgent vào Việt Nam là đầu năm 2008, ngay sau đó là khủng hoảng thị trường tài chính toàn cầu, nền kinh tế thế giới lúc này chao đảo và Việt Nam cũng bị cuốn theo sự khủng hoảng đó. Lúc này các nhà đầu tư trên thế giới cũng tiến hành co cụm lại nên việc huy động vốn là rất khó khăn.

Anh Dũng nhớ lại, thị trường Việt Nam lúc đó rất bi đát, khi nói về khởi nghiệp hay quỹ đầu tư mạo hiểm nhiều người cũng không hiểu. Thực tế lúc đó nhiều người chưa đánh giá cao thị trường Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực khởi nghiệp công nghệ, nó vẫn còn rất mới, chưa được nhiều quan tâm. Anh đi huy động vốn đầu tư tại Việt Nam thì chưa có ai hay quỹ đầu tư nào làm việc này, trong khi đó đi huy động vốn nước ngoài lại gặp khó do khủng hoảng ở trên. Một điều nữa là các startup công nghệ lúc ấy cũng không hiểu việc anh và CyberAgent đang làm, thậm chí là nghi ngờ, bởi đang khủng hoảng kinh tế như thế tự nhiên có một người mang tiền về đầu tư vào công ty của mình.

Tuy nhiên, lúc đó anh nghĩ nếu không có ai làm và không làm bây giờ thì đợi đến bao giờ, nên đã quyết định đi hỗ trợ và đầu tư vào các startup công nghệ trong nước. Điều anh rất vui là đến năm 2013-2014 mọi thứ đã trở nên khởi sắc và đến năm 2017 các quỹ đầu tư công nghệ vào Việt Nam nhiều hơn và truyền thông cũng bắt đầu nói về khởi nghiệp nhiều hơn và tích cực hơn.

Tương lai của HLV Van Gaal luôn là đề tài nóng của giới truyền thông thời gian qua. Tất cả mọi dấu hiệu đều cho thấy chiếc ghế của nhà cầm quân người Hà Lan tại sân Old Trafford đang bị lung lay dữ dội. Bất chấp tất cả, chiến lược gia 65 tuổi tuyên bố: “ Mọi người đều biết tôi đã ký một bản hợp đồng 3 năm với M.U. Đó không phải là trò đùa và tôi muốn tiếp tục cho đến khi kết thúc hợp đồng. Nếu tôi không sẵn sàng làm điều đó, tôi đã không bắt đầu. Và tôi sẽ luôn chiến đấu để bảo vệ nó”.

HLV Van Gaal tuyên bố chiến đấu để ở lại M.U

FrieslandCampina VN vừa phối hợp với Sở giáo dụcBình Dương tập huấn cho các thầy cô trong ban giám hiệu các trường tiểu học trênđịa bàn tỉnh về chương trình Sữa học đường. Sau tỉnh Bình Dương, chương trìnhcũng sẽ được công ty phối hợp với Sở giáo dục của các tỉnh, thành phố như AnGiang, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM và Hà Nội thực hiện trong thời gian tới.
 
Chương trình sữa học đường trong năm đầu tiên được thực hiện tại 6 tỉnh thànhnhư trên và được FrieslandCampina VN chia làm 3 giai đoạn: tập huấn cho khoảng3.000 thầy cô trong ban giám hiệu của 1.200 trường tiểu học bán trú; tổ chức cáccuộc thi về kiến thức dinh dưỡng sữa học đường cho khoảng 1 triệu phụ huynh vàhọc sinh; tổ chức các ngày hội về sữa học đường nhằm cung cấp hơn 1 triệu suấtsữa miễn phí cho các học sinh của 1.200 trường. Dự kiến chương trình sữa họcđường sẽ được công ty triển khai rộng rãi trên cả nước trong những năm học tiếptheo.

Đây là một trong những chương trình của FrieslandCampina VN hưởng ứng Đề án 641của chính phủ trong việc phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn2011-2030. Dựa trên kết quả khảo sát Khảo sát Tình trạng Dinh dưỡng Khu vực ĐôngNam Á (SEANUTS) mà FrieslandCampina phối hợp với Viện Dinh dưỡng Quốc gia (thuộcBộ Y Tế) và Hội Dinh dưỡng Việt Nam đã thực hiện cho thấy 90% trẻ em ở độ tuổihọc đường không ăn đủ chất, 21% suy dinh dưỡng nhẹ cân và thấp còi, 77 - 86%thiếu vitamin A, C và sắt, 53% thiếu vitamin D và ít vận động ngoài trời. Kếtquả trên cho thấy việc nuôi dưỡng trẻ trong độ tuổi học đường còn nhiều bất cậptừ gia đình đến nhà trường.

Tại buổi tập huấn, các chuyên viên của Sở giáodục cũng cho thấy những lỗ hổng trong dinh dưỡng cho trẻ ở trường như chưa cóchương trình đào tạo bài bản về kiến thức dinh dưỡng cho giáo viên dinh dưỡngnên hầu hết thực đơn được làm theo kinh nghiệm, thiếu chương trình giáo dục dinhdưỡng  và chương trình vận động thể lực cho trẻ, chưa chú trọng đến việc bổsung sữa cho trẻ …
 
Về phía gia đình, theo kết quả khảo sát năm 2013 do Viện nghiên cứu Y - Xã hộihọc tiến hành cho thấy: Kiến thức và hành vi chăm sóc dinh dưỡng của bà mẹ vẫncòn nhiều bất cập kể cả vùng đô thị, tỷ lệ bà mẹ có kiến thức và quan tâm đọcthành phần dinh dưỡng trên nhãn mác chỉ chiếm 0,5-3% và không có thói quen chotrẻ vận động thể lực ngoài trời. Nhận thấy được những thiếu sót đó, chương trìnhsữa học đường do FrieslandCampina VN đề xuất không chỉ áp dụng tại nhà trường màcòn dành cho cả cha mẹ của học sinh bởi giai đoạn tuổi học đường là thời điểmtrẻ tăng nhanh về thể lực, trí não, phát triển giới tính và hình thành nhân cách.
 
ThS.BS Lê Nguyễn Bảo Khanh, Viện dinh dưỡng quốc gia tham gia buổi tập huấn chobiết: “Việc cải thiện dinh dưỡng của trẻ em lứa tuổi mầm non và tiểu học thôngqua các chương trình cho trẻ uống sữa đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Sự thamgia của cộng đồng, đặc biệt là các công ty sữa đóng vai trò quan trọng trongviệc cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em lứa tuổi mầm non và tiểu học thôngqua chương trình hỗ trợ trẻ uống sữa hàng ngày.”

Tú Uyên

Tự nhận mình là một cánh tay nối dài của ngân hàng, MoMo len lỏi vào những khu vực địa lý ngân hàng chưa tiếp cận đến, đồng thời thu hút được nhóm khách hàng nhỏ mà ngân hàng chưa nhắm tới. Người dân có thể dùng MoMo để mua một tài khoản hay ứng dụng game trên các chợ ứng dụng, hoặc mua vé xem phim, vé máy bay, đặt phòng khách sạn, mua bảo hiểm… Với chiến lược này, MoMo đã được cài lên di động của hơn 10% dân số Việt Nam.

Hình thành thói quen tiêu dùng cho người dân từ những chi tiêu vụn vặt hàng ngày, MoMo tăng trưởng không ngừng và hiện nay bắt đầu tiếp cận được nhóm khách hàng rộng lớn hơn khi chính phủ đẩy nhanh chính sách thanh toán không tiền mặt.

Mới đây, MoMo là ví điện tử kết nối với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, ngay tiếp sau đó hợp tác với Trung tâm Hành chính công tỉnh Khánh Hoà để người dân có thể thanh toán phí các dịch vụ hành chính công qua ví điện tử. Việc tiếp cận theo hướng này sẽ giúp công ty khởi nghiệp Việt mở rộng khách hàng cực kỳ nhanh chóng. Ban lãnh đạo công ty đang xúc tiến để được trở thành trung gian thanh toán cho nhiều tỉnh thành khác. Đại diện Ví MoMo, ông Nguyễn Bá Diệp (Phó Chủ tịch, đồng sáng lập) chia sẻ kỳ vọng năm 2020, 20% giao dịch của MoMo sẽ đến từ các dịch vụ công.

Phát triển theo hướng “siêu ứng dụng”, MoMo hiện cho người dùng thanh toán đa dịch vụ, từ vé máy bay, vé xe, thanh toán hoá đơn điện nước, mua thẻ cào,... đến thanh toán phí bảo hiểm, mua hàng trên các trang thương mại điện tử...

Payoo - nền tảng thanh toán số 1 Việt Nam

Khác với MoMo định hướng vào người dùng cuối, Payoo - sản phẩm của Công ty Cổ phần Dịch vụ Trực tuyến Cộng Đồng Việt (VietUnion) - lại nhắm vào khối doanh nghiệp. Payoo xây dựng nền tảng để các doanh nghiệp và đối tác xây dựng các sản phẩm và dịch vụ trên đó. Hiện nay, người dân đóng tiền điện nước, Internet, thanh toán bảo hiểm... tại gần như tất cả các cửa hàng tiện lợi, bưu cục, siêu thị bán hàng công nghệ... đều dựa trên nền tảng do Payoo xây dựng.

Tính đến đầu năm 2019, Payoo liên kết với hơn 10.000 điểm thanh toán trên toàn quốc, thanh toán trên 350 loại hóa đơn dịch vụ. Với lượng người dùng lớn và thường xuyên, tổng giá trị giao dịch qua Payoo đạt khoảng 3 tỷ USD/năm.

Một báo cáo không chính thức của Ngân hàng Nhà nước vào quý 2/2019 cho thấy, Payoo dẫn đầu thị trường Việt Nam so với các ví điện tử khác về tổng giá trị giao dịch, đứng thứ hai về số lượng giao dịch.

Cũng như MoMo được các quỹ ngoại rót những khoản vốn kỷ lục để mở rộng tập khách hàng, Payoo hồi năm 2011 cũng được Tập đoàn NTT Data (Nhật Bản) đầu tư. Với những cú hích này, công ty khởi nghiệp Việt đã có nhiều bước tiến vững chãi, tiếp cận được các đối tác khó như điện lực, công ty cấp nước, các nhà cung cấp dịch vụ Internet... để đơn giản hoá việc thanh toán hoá đơn.

Trước khi có Payoo, người dân khi cần đóng tiền điện, tiền nước, Internet, mua thẻ cào... phải đến các địa điểm khác nhau; hoặc nhân viên các nhà cung cấp này phải đến từng nhà khách hàng để thu tiền. Nhưng hiện nay, hầu hết dịch vụ đều có thể thanh toán tại chỉ một trong chục ngàn cửa hàng tiện lợi hay các siêu thị bán hàng ICT trên toàn quốc.

Mới đây nhất, Payoo triển khai xây dựng hệ thống thanh toán đa kênh tại một kết nối duy nhất. Tại 200 cửa hàng trong trung tâm mua sắm Aeon Mall Hà Đông, Payoo đã làm được việc cho thanh toán Zalo Pay, Ví điện tử Moca trên ứng dụng Grab, thẻ quốc tế (Visa, MasterCard, JCB), thẻ ATM của tất cả các ngân hàng nội địa, thanh toán qua QR Code trên 21 ứng dụng của 18 ngân hàng trên một máy tính tiền duy nhất.

VNPay, công ty fintech “khủng” nhất Việt Nam năm 2019

Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) thành lập tháng 3/2007, cùng thời với MoMo và Payoo nhưng ít được biết đến hơn trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, VNPay nổi lên như một đơn vị cung cấp một mã QR (QR Code) duy nhất cho phép ứng dụng của hơn 40 ngân hàng có thể thực hiện giao dịch.

Thông thường, các ví như MoMo, ZaloPay, Payoo đều phát triển QR Code để người sử dụng dùng smartphone quét mã QR để trả tiền. Tuy nhiên vấn đề là mỗi đơn vị phát triển một mã QR khác nhau, dẫn đến tình trạng tại một quầy hàng có thể có nhiều QR Code khác nhau.

Tuy nhiên, VNPay đã nhảy vào xây dựng mã VNPay QR. Mã này cho phép ứng dụng của hơn 40 ngân hàng khác nhau có thể thanh toán được, tránh tình trạng mỗi ngân hàng tự xây dựng một mã QR. Có thể nói, VNPay đã tạo một cú hích lớn khi thống nhất được phương thức thanh toán QR ở đầu người dùng cuối.

Tháng 11/2019, công ty mẹ của VNPay công bố nhận được cam kết đầu tư lên tới 300 triệu USD, cao hơn bất kỳ công ty fintech nào tại Việt Nam. Khoản cam kết của SoftBank Vision Fund và quỹ GIC của Chính phủ Singapore biến VNPay thành tay chơi mới đáng gờm tại thị trường thanh toán đang nở rộ tại Việt Nam, hứa hẹn tạo đột phá mới trong thời gian tới.n

Hải Đăng